Yapay zekâ, robotik, makine öğrenmesi konuları şu sıralar oldukça konuşuluyor. Ben de gelişimsel robotikle ilgilenmeye başladıktan sonra aklıma birçok soru takıldı ve dedim ki; “Neden bu soruları Keçeli’lere de sormayayım?”
Nedir gelişimsel robotik? Şöyle ki, akıllı bir robot icat etme sürecinde gelişimsel robotik alanındaki bilim insanları, bu robotun her şeyini programlamıyor da ona bir şeyleri deneyimleterek öğretiyorlar. Mesela bir engelin arkasına bir cisim koyup, ardından bir kere robotun kolundan tutup engelin arkasındaki cisme ulaştırdıktan sonra robota, “Hadi cismi bu kez de sen bul” dendiğinde robot aynı adımları izleyip cisme ulaşabiliyor. Tıpkı bebeklerdeki gelişim gibi. Bu noktada robotik, psikoloji, mühendislik, sinirbilim gibi alanlardaki bilim insanları ortaklaşa çalışarak, robotları bebek düzeyinden yetişkin düzeyine getirmeye çalışıyorlar.
Bu durumla ilgili birçok da tartışma var. Meselâ, “Neden robotlar icat ediliyor?” “Bizim işimizi kolaylaştırması için” diyorlar, ancak gerçekten kolaylaştıracak mı? Diyelim ki bu robotlar yeterli seviyeye ulaştılar ve artık hayatın birçok alanında çalışmaya başladılar. Hangi insanların işi kolaylaşmış olacak?
Bir suç işlediklerinde kim sorumlu olacak? Robot mu, sahibi mi, işvereni mi, tasarlayanları mı? Örneğin, geçenlerde sürücüsüz otomobille yapılan kazayla ilgili gelen yorumlardan biri şöyleydi: “Madem insanların sebep olduğu kazalara kıyasla 10 kat daha az kazaya sebep oluyor bu araçlar, öyleyse bu çok da büyük bir sorun sayılmaz. Bardağa dolu tarafından bakmak lazım.” Sizce daha az insanın ölüyor olması sorunu ortadan kaldırıyor mu? Bardağın dolu tarafı bu mu?
Bizden daha üstün bir zekâya ulaştıklarında ne yapacağız? Bununla ilgili Nick Bostrom diyor ki: “Yakın bir gelecekte bu makineler bizi geçecek. Robotlara yalnızca bir amaç vererek onlara bir şeyler öğretirsek eğer, bizden daha ileri gittiklerinde, zekâlarını, ne olursa olsun amaçlarını gerçekleştirmek için kullanacaklardır. Bizim burada yapmamız gereken, robotlara verdiğimiz amaca ulaşmalarını sağlarken, bizim için önemli olan bütün değerleri onlara öğrettiğimizden de emin olmak.”
Bu durumda, evrensel değer yargılarının olup olmadığı sorusuna geliyor mesele. Bu robot, yargılarını kimin değerlerine göre oluşturacak? Onu tasarlayanın yanlış görmediği bir şey hepimiz için doğru olabilir mi?
Cevabı henüz olmayan, tartışılmaya devam edilen konular bunlar.
Siz ne düşünüyorsunuz?
İlk yorumu siz yazın