“O’nu ne bir uyuklama tutar ne de bir uyku.” (Bakara, 255) âyet-i kerîmesinden çıktığımız tefekkürle geldiğimiz yer, uykunun acz kavramını ne kadar güzel açıkladığı. Çünkü uyku, kısıtlı tercih edebilme kapasitemizin etkisiz kaldığı nokta. Yemeyeceğim, içmeyeceğim deyip ölene kadar aç ve susuz kalmak mümkün. Fakat uyumayacağım deyip de uyumadan kalmak mümkün değil. Uyku, kahveyle ya da sporla ertelenebilse de en sonunda dayanamayıp uykuya dalıyor insan. En uç uykusuzluk durumunda bile bayılmak suretiyle uykuya geçiş yapılıyor. Kayıtlarda, sadece uykusuzluğun sebep olduğu bir ölüm yok.
Uykunun bedeni dinlendirmek için olduğu bilinse de yapılan araştırmalar gösteriyor ki, uykunun bundan çok daha önemli bir fonksiyonu var. Anıları birleştirmek ve sağlamlaştırmak (memory consolidation). Böylece yeni öğrenilen bilgiler hafızaya aktarılıyor. Aynı zamanda, uyanık olduğumuz süreçte beyinde atıklar birikiyor. Bu atıklar da ancak uyku ile temizlenebiliyor.
Diyelim ki uzun süre uykusuz kaldık. Bunun bize etkisi ne olacak?
Fiziksel olarak, kan basıncındaki artış en belirgin etki. Ve bu kalp hastalıklarına yol açabiliyor. Zihinsel olarak ise, düşünme kabiliyetinin zayıfladığı görülüyor. Uyku laboratuvarlarında yapılan çalışmalar, uykusuzluğun bir borç gibi tutulduğunu gösteriyor. Yani, uzun süre uykusuz kalındığında açığı kapatmak için daha çok uyunuyor ve derin uyku denilen süreçte daha çok vakit geçiriliyor. Böylece beyindeki uyku açığı kapatılmaya çalışılıyor. Ve borç ödeniyor -en azından bir kısmı-.
Özetle; uyku, hayatımızı sağlıklı bir şekilde devam ettirebilmemiz için verilmiş bir nimet. Hatta karşı konulamayan bir nimet. “Küçük dağları ben yarattım” zihniyetinde olanların bile aciz kaldığı bu noktada Yaratıcının kudretini ve yaratılmışların acziyetini daha iyi anlıyoruz.
Not: Kişide açtığı (ve açabileceği) ciddi hasarlar sebebiyle, 1978’de kırılan 18 günlük Guinness uykusuzluk rekorunun ardından bir karar alınıyor. Uykusuzluk artık bir başarı olarak değerlendirilmiyor ve rekorlar kitabına alınmıyor.
İlk yorumu siz yazın