Göz rengi neden değişir?

Yıllar önce kardeşim doğduğunda yüzüne bakmış gözlerinin grimsi-mavimsi bir renkte olduğunu görmüş ve çok şaşırmıştım. Ailenin tek renkli gözlüsü kardeşim olacaktı. Ama aradan biraz zaman geçtikten sonra fark ettim ki gözlerinin rengi grimsi maviden açık kahverengiye dönüştü. Sonra, bu değişimin bütün bebeklerde olduğunu anladım ve sebebini merak ettim:

Madem genlerimizde hangi göz rengine sahip olacağımız yazıyor, neden doğduğumuzda değil de sonradan oturuyor göz rengimiz? Sonradan değişebilen bir durumsa, bir şeyler yaparak bebeklerin göz rengini değiştirebilir miyiz?

Göze renk veren iki tür pigment varmış. Göze koyu renk veren pigment ‘melanin’ ve sarımtırak renk veren pigment ise ‘lipokrom’muş. Gözdeki bu pigmentlerin artması doğumdan sonraya, yani gözler ışıkla karşılaştıktan sonraya tekabül ettiği için de bebeklerin göz rengi sonradan oturuyormuş. Bu yüzden de benim gibi bilmeyenlere “Aa bebeğin gözü mavi olacak” heyecanını yaşatıp, sonra genlerinde yazılı olan renge dönüyormuş göz.

Gözün renkli kısmı olan iriste, bu pigmentlerden melanin yoğunsa kahverengi tonlarında gözler, melanin az var ve lipokrom orta seviyedeyse yeşil renklerde gözler, melanin çok az var ve lipokrom hiç yoksa da mavi tonlarında gözler oluşuyormuş.

İkinci soruma gelirsek, göz rengini dışardan bir etkiyle değiştirmenin mümkün olduğuna dair bir bilgi bulamadım, fakat yaş ilerledikçe göz renginin koyulaşması görülebiliyormuş bazı insanlarda. Test etmek için dedenizin, ninenizin gözünün içine bakın bakalım. 🙂

Fakat bebeklikten sonra, kahverengi bir göz zaman içinde mavi, yeşil gibi bir renge dönüşüyorsa mutlaka doktora gitmek gerekiyormuş çünkü bu bir hastalık belirtisi olabilirmiş.

Bir de iki gözün farklı renkte olması durumu var (heterokromi). Biraz nadir rastlanan bu olay, bahsettiğimiz pigmentlerin iki gözde farklı yoğunlukta bulunmasından kaynaklanıyormus. Meşhur Van Kedisi nedeniyle aşina olduğumuz bu durum başka hayvanlarda da görülebiliyormuş. Bu yoğunluk farkı doğuştan gelebilir ya da sonradan yaşanan bir hastalıkla ortaya çıkabilirmiş. Özetle, bir gözü kahverengi diğer gözü mavi olmak mümkün… Ve bu durum bana, insanın yaratılışında hiçbir şeyin “kopyala, yapıştır” olmadığını gösterdiği için hayret verici geliyor. Sağ göz neyse sol göz de o, olmayabilir. 🙂

Ekstra soru: Göz rengi demişken, flaşlı fotoğraflarda gözümüz bazen kırmızı çıkar. Bunun sebebi nedir, hiç merak ettiniz mi? Hadi bir araştırın bakalım neymiş!

İlk yorumu siz yazın

Makale hakkında düşüncelerinizi paylaşın:

E-Posta adresiniz kesinlikle gizli kalacaktır.


*