Yeşil Yorum bu ay dişlerinizi ve gülüşlerinizi beyazlatmaya başlayacak. Meraklıları bilir, ama bir kere de burda yer verelim istedim.
Helal adı altında satılan ve gerçekten helal olan birçok diş macunu var piyasada, ama benim çabam biraz daha farklı. Helal yaşamaya dikkat ederken tüm kâinatla birlikte yaşamak. Zarar, hele ki yaratılmış ve hayat verilmiş şeylere zarar, helal yaşamaya uygun bir şey değil bana göre. Evde uğraşarak bir şeyler yapmak, biz bir şeyler tüketirken kâinata verdiğimiz zararı, hazır tüketime kıyasla yok hükmüne indiriyor. Mesela ben diş macunumu evimde kendim yaptığım zaman, ayrıca benim için üretilen ambalajdan ve kullanım sonrası onu kâinata bırakmaktan kendimi çekmiş oluyorum. Öncesinde bana gelene kadar belli bir üretim, taşıma, ulaşım kaynaklı karbon ayak izini de silmiş oluyorum. Fazla karbon salınımı kâinat tahribinde en ilk sırada. Tüm dünya iklimini ve dolayısıyla tüm hayat sahiplerinin dengesini alt üst diyor.
Ya da diyelim ki, kâinatı düşünmekte, çevreye bir zarar vermekte bir beis görmüyorum. Kendime zarar vermemek bana yetiyor şu an için. O zaman da piyasadaki diş macunlarının zararlarından bahsedelim. Helal olanların da içeriğinde çoğu zaman yüzey aktif madde bulunabiliyor.
Piyasadaki diş macunlarının içeriğinde bulunanları, kârlarını ve zararlarını listeledim bu ay sizin için. İşte sonuç:
Fluorid: Diş macunlarında, dişleri aside karşı dirençli hâle getirerek çürükleri engellemeye yardımcı olan maddedir. Kas, kemik ve sinir sistemi için zehirli olduğu ve kanserle ilişkili olduğu düşünülmektedir. Etiketlerde sodyum monofluorofosfat, stannous (kalay) fluorid veya sodyum fluorid adıyla geçebilir.
Aşındırıcı: Diş macunlarında ve ev temizlik ürünlerinde, kirleri yüzeylerden aşındırmak suretiyle söken, tanecikli maddelerdir. Diş macunlarında sıklıkla kalsiyum fosfat, alumina, silika hidrat; diş macunu eğer birazcık helalse kalsiyum karbonat ve/veya sodyum bikarbonat kullanılır.
Sürfaktan: Sabun olmayan sürfaktanlardır. Petrokimyasal tabanlı, sürdürülebilir olmayan, sentetik ürünlerdir. Petrol endüstrisinin atıklarından üretilir. Genellikle alkilbenzensülfonatların da dahil olduğu, mekanik yıkamaya yardımcı kimyasal bileşen karışımlarıdır.
1. Dünya Savaşı sırasında, sabun yapacak hammaddelerdeki kıtlık sonucu sentetik sürfaktanlar kullanılmaya başlanmıştır. 1900’lerde deterjanlara ayrıca enzimler eklenmiştir. İçlerindeki maddelerin tümünü etiketlerinde belirtmek zorunlu değildir.
Paraben: Kozmetik sanayiinde en yaygın kullanılan koruyucudur ve ticarî sır kabul edildiği için genellikle listelenmeyen parfüm malzemelerinin içinde yer alır. Etiketlerde metilparaben, etilparaben, propilparaben, butilparaben gibi isimlerle yazılır. Dikkat edilmesi gereken diğer kimyasallar 4-hydroxyebzoic acid, propyl ester, propyl 4-hydroxybenzoate, benzoic acid ve 4-hydroxybutyl ester’dir. Şampuan, nemlendirici, tıraş kremi, temizlik jeli, deodorant ve diş macunu gibi ürünlerde bulunur. Vücuda deri yoluyla girdiği için yiyecekler gibi metabolize olmaz ve doğrudan kana karışır. Östrojeni taklit ederek meme kanseri riskini artırır. Erkekte üreme işlevlerini etkileyebilir. Bağışıklık sistemi ve organlar için zehirlidir, alerjendir, dermatitle ilişkilendirilmiştir ve hayvanlarda kansere yol açtığı kanıtlanmıştır.
Parfüm: 3000’den fazla sentetik koku maddesinin içinden seçilen kombinasyonlarla yapılır. Etiketlerde “fragrance”, “perfume”, “parfum”, “aroma” gibi isimlerle yazılır. “Kokusuz” yazan bazı ürünlerde bile bulunabilir. Etiketlerde parfümü görünce o üründen uzaklaşmak gerekir, çünkü ticari sır kabul edildiği için parfümün içindeki maddeleri listelemek zorunlu değildir. Petrol türevi kokular, alerjilere, baş ağrısı ve baş dönmesine yol açabilir; solunum yollarını tahriş edebilir. Genellikle içinde yüksek miktarda ftalat bulunur. Kokuyu sabitlemek ve cilt tarafından emilimini artırmak için kullanılan ftalatlar, endokrin sistemini bozar ve meme kanseri ve doğum kusurlarıyla ilişkilendirilmiştir.
Bunlar sadece benim listeleyebildiklerim. Bir de şu var tabi. Yasal olarak içeriğe %5’in altında eklenen herhangi birşeyin içindekiler listesine eklenme zorunluluğu yok. Tüm bu keşmekeş ve belirsizliklere nisbeten birçok ev yapımı diş macunu tarifi var. Ben bir çok tarif denedim en beğendiğim diş macunu ve “mouthwash” suyunu sizinle paylaşıyorum.
Amacım helal gıda adı altında satılanlara meydan okumak değil, bunu hazır almak yerine kendinizin de yapabileceğini göstermek. Eminim bu size daha iyi gelecektir.
Diş macunu için:
3 ölçek beyaz kil (aktarlarda bulunuyor)
1 ölçek karbonat (sodyum bikarbonat)
Toz haline getirilmiş nane (aroması için)
Toz haline getirilmiş adaçayı (diş etlerine iyi geliyor)
Tuz (isteğe bağlı)
Tüm malzemeleri cam bir kapta karıştırın ve tadını çıkarın. Beyaz kilin de özünde bir toprak olduğunu unutmayın ve diş macunu dediğimiz şeyin petrol atıklarından oluşturulduğunu düşünüp mutlu olun.
Bir de karbonatın aşındırıcı olduğu için zararından söz edenler olmuştu. Aşındırıcılık indeksine internetten bakabilir ve karbonatın piyasadaki tüm diş macunlarından daha masum olduğunu görebilirsiniz.
Not: Kil bulamazsanız diğer malzemeleri karıştırıp suyla macun kıvamına getirebilirsiniz.
Mouthwash için:
2 su bardağı (400 ml.) içme suyu
1 çay kaşığı kalsiyum karbonat (dişlere mineral desteği sağlar)
2 çay kaşığı deniz tuzu
1 çay kaşığı stevya tozu (bitkisel tatlandırıcı)
15 damla nane yağı
15 damla limon yağı (beyazlatır)
Not: Okuduğum kaynaklarda sıvının buzdolabında saklanması tavsiye edilmiş. Koruyucu içermediği için suyun içinde zamanla bakteri üreyebilir. Soğuk bir sıvıyla ağzınızı çalkalamaktan hoşlanmıyorsanız ve dışarıda tutacaksanız, azar azar hazırlayıp 1 haftayı geçirmeden tüketmekte fayda var.
Her kullanımdan once şişeyi çalkalamayı unutmayın.
Gelecek ay yeni bir yeşillikte görüşmek üzere…
Handenur Yaşar
handenuryasar@gmail.com
İlk yorumu siz yazın