Hedonik Adaptasyon – Kendini gerçekleştiren kehanet

Hedonik Adaptasyon

Daha önce hayâlini kurduğunuz ve gerçekleştirebildiğiniz bir şeyi düşünün. Her şey olabilir. Şimdi de o şeye sahip olmak isterken ve sahip olduğunuz andaki hissettiklerinizi hatırlamaya çalışın. Daha sonra, elde etmenizin üzerinden biraz zaman geçince o şeye karşı duyduğunuz hisleri hatırlayın. Hisleriniz zamanla azalmış mı, artmış mı?

Hedonik adaptasyon; insanların iyi ya da kötü, yaşamlarındaki her türlü değişikliğe uyum sağlama sürecidir. Yani sahip olduğumuz her duruma eninde sonunda adaptasyon (uyum) sağlarız. Örneğin, o çok beğenerek aldığınız kazağa karşı bir zaman sonra ilk hislerinizi duymamaya başlar, dolabınıza yeni kazaklar almaya devam edersiniz. Bu adaptasyon olumsuz deneyimlerimizde de etkindir. Çok sevdiğimiz bir yakınımız vefat ettiğinde, ilk zamanlar yas tutarız, çokça acı çekeriz. Fakat zamanla bu durumla baş edebilmeye başlar, ilk başta çektiğimiz acının zamanla hafiflediğini fark etmeye başlarız. Elbette unutmayız, ama ilk etkisini de yaşamayız artık.

Yani hedonik adaptasyon, yaşamımızda gerekli olan ve bizi olumlu-olumsuz yeni durumlara karşı alışma sürecine sokan bir adaptasyon çeşididir.

Kendini gerçekleştiren kehanet (Self-fulfilling Propecy)

İnsanların, “olacağını düşündüğü ve olacağına inandığı, sonrasında da birtakım etkilerle olacağına inandığı durumun gerçekleşmesi olayı”dır kendini gerçekleştiren kehanet. Kültürümüzde de “Kırk kere söylersen olur”, “Sakınılan göze çöp batar”, “Ne düşünürsen o olur” gibi bu durumu tanımlarken kullandığımız deyimler mevcuttur. Örneğin, “Bugün çok kötü geçecek” diyen kişi zaten yola bu düşünceyle çıktığı için birtakım olumsuz durumlarla karşılaşması muhtemeldir. Olumsuz düşünceler besleyen kişi, karşılaştığı kişilere karşı da olumsuz tavırlar sergileyebilir, bunun neticesinde de karşısındaki kişiden yana olumsuz tavırlarla karşılaşabilir. Gün sonunda da “Ben bugünün kötü geçeceğini söylemiştim” der. Mesele biraz da, olacağını düşündüğümüz şeye uygun davranmaya başlamamızla birlikte, olacağını düşündüğümüz olumsuz durumun yine kendi davranışlarımızdan dolayı gerçekleşmesi hâlidir.

Yani Kendini Gerçekleştiren Kehanet kavramı, inandığımız şeyin farkında olarak ya da olmayarak davranışlarımıza yansıdığını, çevremizdeki kişilerin de yine aynı şekilde istemli veya istemsiz şekilde bu yansımaları alarak davranışlarını bizim beklentimiz doğrultusunda meydana getirdiğini öngörür.

İlk yorumu siz yazın

Makale hakkında düşüncelerinizi paylaşın:

E-Posta adresiniz kesinlikle gizli kalacaktır.


*