İnsanların en çok merak ettiği konulardan biri, şüphesiz ilk İnsan Hz. Âdem’in (as) topraktan ve çamurdan yaratılışının nasıl olduğudur. İkinci olarak, ondan, eşi Hz. Havva’nın nasıl yaratıldığı ve özellikle kaburgasından yaratılışının nasıl olduğu gibi iki büyük sorudur. Tahsil ve iş hayatımda en fazla muhatap olduğum sorulardan biri de evrimci yaklaşım ile Kur’ân’daki yaratılışın kıyaslanması olmuştur.
Bu soru ve cevaplarında gördüm ki, biz, Kur’ân’da verilen bilgiler konusunda, “Âdem topraktan ve çamurdan yaratıldı” ile yetinmiş ve bundan ötesine geçememişiz.
Uzun yıllar boyunca yaptığım araştırmalarda, yüce Rabbimizin bizlere Kur’ân’da bildirdiği yaratılış bilgilerinin, zihne gelebilecek birçok alanla ilgili çok değerli verileri barındırdığını gördüm. O hâlde gelin, insanların atası olan Hz. Âdem’i (as), önce beş soru çerçevesinde Yaratıcısından öğrenelim:
Soru: Hz. Âdem’i (as) kim yarattı?
Cevap: Allah.
Soru: Nerede yarattı?
Cevap: Karar-ı mekinde.
Soru: Niçin yarattı?
Cevap: Allah’ın istekleri doğrultusunda, yani “yap ve yapma” dediği tüm şeyleri kapsayan bir yaşam tarzını sürdürmesi için.
Soru: Nelerden yarattı?
Cevap: Toprak ve çamurdaki elementler, bunlardan yaratılan canlı hücreler ve ruh üflenişi olmak üzere üç temel malzemeden yaratılmıştır.
Soru: Nasıl yaratılmıştır?
Cevap: İşte Kur’ân tefsirlerinden yeterli anlamların çıkarılamadığı, yorumlanamadığı ve genel çerçevenin ortaya konulamadığı temel soru budur. Bunun cevabını araştırmalarımıza1 göre vereceğiz.
Zamanımızda yazılan Kur’ân tefsirlerinde, ilk insanın yaratılışının, biyoloji ve antropolojiden gelecek bilgilerle açıklanabileceğini ifade edenler bulunmaktadır.
Yukarıda Hz. Âdem’in (as) nerede yaratıldığına cevap olarak, tarlada, sulak arazide değil de “karar-ı mekinde yaratılmıştır” diye verilen cevapla yeni bir terim tanıyoruz. Demek ki Allah, Hz. Âdem’in (as) üç temel malzemeden yaratılışını “karar-ı mekin” diye bildirdiği bir özel ortamda gerçekleştirmiştir. Tefsirlerde karar-ı mekinin anne rahmi olduğu genel bir kabuldür. Halbuki Hz. Âdem’in (as) anne ve babası olmadığından rahimle hiçbir ilişkisi yoktur. Üstelik Kur’ân’da, rahim organı, çoğulu olan “erham” kelimesiyle 5 kere geçmektedir. Onun için karar-ı mekinin tanımlanmasını, kelime anlamlarını dikkate alarak, tıpkı tohum ve yumurta gibi “özel ortam” olarak yapıyoruz.
İçerisi, kokuşan et teriminden de türetilen “salsal” ile, yani organik gıda maddeleri ile doldurulmuş bir ortamda Hz. Âdem (as) üç kademede yaratılmıştır. Bu ortamda birinci yaratılış kademesi topraktaki elementlerden ilk insan hücresinin yaratılmasıdır ve biz bu hücreye “Âdemî zigot” diyoruz. Kur’ân’da, ilk insanın yaratılan bu ilk hücresi altı farklı isimlendirme ile bildirilmektedir. Hame-i mesnûn, çamurdan sülale, el-mâ’, nefs-i vahide vs. İkinci kademe yaratma ise, işte bu “Âdemî zigot” diye ifade ettiğimiz hücrenin, mitoz bölünmelerle çoğalmaya başlayarak ve 200 çeşit hücre değişikliği ile insanın taşıdığı organların tam yerinde, yeterli sayıda, en uygun şekil ve yapıda ve en uygun fizyolojik aktiviteleri kazanması gibi yaratma süreçlerini içine alır. Bu süreçlerin sürekliliği nedeniyle Kur’ân’da “tesviye etmek” anlamında “sevva” fiili ile ifade edilmektedir. Tesviye dönemi bitince üçüncü yaratılış dönemi ise Allah tarafından Hz. Âdem’e (as) ruh üflenmesiyle tamamlanmış olup bundan sonra tasvir dönemine geçilmiştir.
Şimdi üç kademeli yaratılışı bize bildiren iki âyetle son sözü Kur’ân’a bırakıyoruz:
“Rabbin meleklere şöyle dediğini hatırla! Ben salsaldan, hame-i mesnûndan bir beşer yaratmaktayım. Onu tesviye edip ona ruhumdan üflediğim zaman derhal onun için secdeye kapanın.”2
Not: Önümüzdeki ay, Hz. Havva’nın yaratılışını yazacağız inşaallah. Yorum ve önerilerinizi mail adresimize bekliyoruz.
Bu yorumunuz çok güzel,inşallah bunu müellifleri, hadisler ve diğer din alimlerinin düşünceleri ile taçlandırmak çok iyi olur . Ayrıca alternatif fikirlerle de mukayeseli anlatsaydınız çok daha iyi olurdu.Teşekkürler