zihnin çarkları | Genç Yorum

Dil (1)

26.04.2024 Caner Kut 0

Önce dil vardı. Varlığın dili, dilin varlığı ile bitişik yaratıldı denebilir. Bu sebeple felâket ile selâmet dilde saklıdır. “Terbiye edilmeyen dil vahşi hayvan gibidir kendi başına bırakılırsa insanları parçalar” denmiştir (İmam Ali) Nehcülbelaga 60. Hikmet […]

Konuşmak

27.03.2024 Caner Kut 0

“İnsandan insana miras olarak söz kalır. Vücudun nasibi hep ağızdan girer. Ruhun nasibi ise sözdür ve kulaktan girer.” (Yusuf Has Hacib) “Âfetü’l-insân mine’l-lisân” (İnsanın felâketi dilindendir) ve “Selâmetü’l-insân fî hıfzi’l-lisân” (İnsanın selameti dilini muhafaza etmesindedir) […]

Ses (2)

29.02.2024 Caner Kut 0

Kulağa acı gelen, trajediyi anlatan müzik kâinatın sesi değildir; eşyanın böyle bir sesi yoktur. Bunlar bulunmuş değil, yok olan anlamsız sözler, olmayan seslerdir. Ancak ulvî bir hüzün sesi vardır ki, bu da Allah’a ayrı kalmama […]

Hikâye

31.10.2023 Caner Kut 0

Şimdi sana hikâyelerin en güzelini anlatacağız. (Yusuf Suresi) Her şey yoluna giderdi. Hakikat ortaya çıkar; hikâyelerle hayata adımını atardı. Hikâyesi olmayan bir gerçek susuz bir çöldür. İnsanlar için doğru ve güzel hikâyeler gerçeğin temsilleri olabilirler. […]

Esneklik

27.09.2023 Caner Kut 0

Isıya dayanıklı camlar esnektir ve iç yüzleri ile dış yüzleri aynı anda genleşme özelliğine sahiptir. Tabiatta esneklikle dayanıklılık arasında ilgi çekici bir ilişki bulunur. İnsan zihninin çarkları da bundan nasibini almıştır. Bu hem yapısal hem […]

Kelime (2)

28.08.2023 Caner Kut 0

Kelimelerin dizimi anlamların dizimine bağlıdır. Bu da, incelikli bir zekâ ve titizlik gerektiren bir çabayı gerektirir. Diplomat dakikliği ve incelikli ruhun tesirini ister. Kabalık kelimelerin zerafetini öldürür manayı kapatır. Bu yüzden “Namahremler nazar eylemesin” diye […]

Kelime (1)

30.07.2023 Caner Kut 0

“Kuşkusuz en etkili ve evrensel silâh kelimedir” (Nuri Pakdil) Kelimenin tekilliği ile çoğulluğu üretebilme yeteneği vardır. Robert Musil’in, Niteliksiz Adam’ında “Hiçbir sözcük anlamını değiştirmeden iki defa söylenemez.” ifadesi geçiyor. Burada çoğalmanın çeşitlilik, bozulma, gelişme, farklılaşma, […]

Ben (2)

30.04.2023 Caner Kut 0

İki Sanat, iki ayna: Bediüzzaman’ın ikili değerlendirmeleri ben’in farklı yüzlerini belirlemeye yöneliktir: “İ’lem Eyyühel-Aziz! Otuz seneden beri iki tagut ile mücadelem vardır. Biri insandadır, diğeri âlemdedir. Biri ‘Ene’dir, diğeri ‘Tabiat’tır. Birinci tagutu gayr-ı kasdî, gölgevari […]

Ben (1)

31.03.2023 Caner Kut 0

“Ben beni bilmem neyim, dünya nedir, ukba nedir Söyleten kim, söyleyen kim, aşk nedir, sevda nedir Mey nedir, saki nedir, mecnun nedir, leyla nedir Kimse idrak eylemez bu âlem-i eşya nedir” Aşık Şemi “Ben, özü […]

Algı

27.02.2023 Caner Kut 0

Mantık duygudan ayrı düşünülemez çünkü bilinç vardır. Boyut dediğimiz algılarımızla ilgili bir yapıdır. Uzayı kâğıt üzerinde iki boyutlu kabul ederiz; gerisi tamamen yardımcı bakış açıları geliştirme ya da algı biçimleri ile ilgilidir. Derinlik algısı ya […]