-Sayın Editörümüze ithafen 😉
Bu ayın güzide sorusu, aynı ortamda, yani aynı sıcaklıkta duran cisimler, nasıl farklı sıcaklıklarda algılanabiliyor? Aynı yerde duran bir metal kaşık ile bir yünlü battaniye -yünlü bir battaniye mutfakta ne arıyor demeyin, belki oturma odasında karşılaşmışlardır kaşıkla- neden farklı sıcaklıklarda hissediliyor?
Kaşık, bozuk para ve anahtar gibi metal cisimler soğuk; battaniye, kazak ve patik gibi yünlü eşyalar sıcakmış gibi geliyor değil mi? Sanki birine dokunduğumuzda elimiz hemen sıcacık oluyor da öbürü bizi üşütüyormuş gibi oluyor.
Bu durum her ne kadar merak uyandırıcı olsa da aslında bahsettiğimiz kaşık ile battaniyenin sıcaklıkları farklı değil. Evet, eşit sıcaklıktalar. Bunu bir termometre yardımıyla rahatlıkla ispatlayabiliriz. Çünkü aynı ortamda bulunan cisimlerin sıcaklıkları bir süre sonra ortamla eşitlenir.
Fakat bizim metal ile yünü farklı sıcaklıklardaymış gibi algılamamız farklı bir nedenden ileri gelir: ısı iletkenliği. Şöyle ki, metallerin ısı iletkenlikleri yünlerden -hatta tahtalardan- yüksektir. Dolayısıyla bir metal kaşığı (yaklaşık 20 derece) elimize (yaklaşık 36,5 derece) aldığımızda hemen bir enerji akışı olur, metaller sıcaklıklarını elimize eşitleme eğilimi gösterirler. Biz de elimizdeki sıcaklığın metale geçivermesini, metalin soğuk olduğuna yorarız. Yünlü cisimler ise ısıyı pek iyi iletmezler ve hâliyle böyle bir enerji akışına dahil olmazlar.
Biz de bu durumu sanki iki cismin sıcaklıkları farklıymış gibi anlarız, hâlbuki sıcaklıkları değil ısı iletkenlikleri farklıdır.
Çağrışımlı not: Kış da geldiğine göre metalli, zımbalı kıyafetler bazanın altında; yünlü pofidik giysiler dolapta yerlerini alsın. Malum, ısı iletkenliği…
Büşra Bakırcı
mbusrabakirci@gmail.com
İlk yorumu siz yazın