ELEKTRONİK DÜNYA BEKLENTİLERİ
Geçtiğimiz aylarda İngiltere’de GPS uydu ağlarında oluşan bir hata ile radyo frekanslarında bozulma yaşanmıştı. Ufak çaplı bir kriz gibi görünse de bu olay, nelerin yanlış gidebileceğine dair bir uyarı olarak ele alınmalı. Öyle ki, petrol tankerlerinin GPS kullanılarak takibinin yapılması sırasında oluşacak bir krizin boyutu bile endişe vericiyken, geleceğin otonom araçları için de aynı sıkıntının mümkün olabileceğini düşünmek oldukça ürkütücü.
Başka bir olay ise; Avusturalya’da bir hava yolu şirketinde donanım arızası yaşanması ve tüm yazılım sisteminin 11 gün kullanılamaması. Bu olay hem müşterilerin hem de kurumun sıkıntılı bir süreç yaşamasına neden oldu. Yaşanan bu sıkıntılar er ya da geç giderilse bile, itibar kaybına sebep olduğu gibi şirketlere bıraktığı maddi kayıplar da ciddi boyutlarda oluyor. Bu tip kurumsal sıkıntıların yaşanması, pek çok teknolojik cihaz kullandığımız günlük hayatımızda bizim de kişisel krizler yaşayabileceğimiz gerçeğini hatırlatmıyor değil.
Örneğin; bir iş toplantısı için ilk defa gideceğimiz şehrin bir ucundaki adrese ulaşmak için cep telefonumuzun harita uygulamasından faydalanmak ilk aklımıza gelen şeydir ki, pek çoğumuz öyle yapıyoruz, ne de olsa artık arabalarımızda şehir haritaları taşımıyoruz. Ancak yolculuğumuz sırasında telefonumuzda oluşacak ani bir yazılım arızası ile telefonumuzun kapandığını, haritayı kullanmayı bırakın acil bir durumda yakınlarımıza ulaşmanın bile mümkün olamayacağını düşünmek ister istemez tedirginlik oluşturuyor.
KUCAKTAKİ CASUS
Çocukların ve ebeveynlerinin, birbirlerine içten mesajlar göndermelerini sağlayan internet bağlantılı oyuncak ayı satan bir şirket, 800.000’den fazla müşterisinin kimliğini ve bunun yanı sıra 2 milyon sesli mesaj kaydını herkesin görebileceği ve dinleyebileceği şekilde çevrimiçi olarak korunmasız bıraktı.
Bu olay, internet bağlantısı olan oyuncakların mahremiyeti ve güvenliği ile ilgili kaygıları artırdı. Ebeveynlerin ve çocuklarının 2 milyondan fazla ses kaydının yanı sıra, 800.000’den fazla hesaba ait e-posta adresi ve şifreyi korunmasız bırakan Spiral Toys, büyük bir güvenlik ihlaline yol açtı.
Spiral Toys tarafından CloudPets serisinin bir parçası olarak oluşturan akıllı oyuncak ayı, mikrofonu ve hoparlörleri sayesinde ebeveynler ve çocukları arasında bir iletişim kanalı olarak kullanılıyor. Yalnızca internet bağlantısı ve uygulamasını yüklemek için bir akıllı telefon veya tablet gerektiren cihazın kullanımı da oldukça kolay.
Güvenlik araştırmacısı Troy Hunt’a göre, müşteri veri tabanı ve kaydedilen mesajlar, MongoDB’de Spiral Toys’un sözleşmeli olduğu mReady adlı bir Romanya şirketi tarafından saklandı ve bir şifre veya güvenlik duvarı ile korunmak yerine halka açık bırakıldı. Veri tabanı Shodan tarafından dizine eklenmişken, Amazon tarafından barındırılan buluta da erişim kolaydı, çünkü Spiral Toys, müşteri veri tabanlarını herkese açık bir yerde depolamanın yanı sıra kayıtları, müşteri profil resimlerini, çocukların adlarını ve ebeveynleri, akrabaları ve arkadaşlarıyla olan ilişkilerini depolamak için yetki gerektirmeyen bir Amazon barındırma hizmeti kullandı. Herhangi birinin verileri elde etmesi için gereken tek şey, Hunt’ın çözmenin zor olmadığını söylediği dosya konumunu bilmekti. Bilgiye erişen hackerlar bu bilgileri kopyaladı ve ardından fidye için veri tabanını tutarak sunucuyu temizledi.
Akıllı oyuncak ile ilgili zayıf noktalar Aralık ayında tespit edildi ve o zamandan beri üreticiye dört kez ulaşıldı, ancak yanıt alınamadı. Hunt, söz konusu iki şirketten en az birinin güvenlik açıklarını ve veri ihlalini bildiğine inanıyor. Fidye talep edenlerin geride bıraktığı kanıtlar da, bazı şirket yetkililerinin müdahaleleri bildiğini ortaya koyuyor.
Bitdefender uzmanlarına göre internete bağlı akıllı cihazların güvenliği, bu cihazların sağladığı tüm avantajlardan çok daha önemli. Görüldüğü üzere akıllı olarak adlandırılan internet bağlantılı cihazlar, genellikle güvensiz, kolay hacklenebilir ve hassas verileri sızdırır durumda. Eğer çocuğunuzla aranızdaki sevgi mesajları çevrimiçi dünyada açığa çıksın istemiyorsanız, güvensiz bir sunucuya bağlanmayan eski moda bir oyuncak ayı satın almak isteyebilirsiniz.
HASTANELERE DRONE
Her gün daha fazla hayatımıza giren Drone teknolojisi artık hayat kurtaracak. Drone teknolojisi ile laboratuvar örnekleri hastanelere taşınabilecek.
İsviçre’nin Lugano şehrinde bulunan iki hastane, Drone’ları laboratuvar numunelerini taşımak için test etti. Lojistik şirketi Swiss Post, Mart ortasından bu yana iki hastanede 70’ten fazla test uçuşu gerçekleştirdi ve 2018 başına kadar düzenli bir servis yapısı oluşturmayı planladığını duyurdu.
Tıbbî numuneleri taşımak için kullanılan Drone’ları ilk kez görmüyoruz. Silikon Vadisi firması Zipline, bu projeyi Ruanda’da gerçekleştirmek için benzer bir tekniği kullanıyor. Ancak Swiss Post, Drone’ların kentsel alanda ilk kez böylesine bir yapı ile çalıştığını vurguluyor. Şehirlerdeki operasyon Drone’ların çalışması sivil yaralanma riski nedeniyle fazlasıyla zor, ancak Swiss Post, testler için bu yılın başından beri ülkenin havacılık düzenleyicileri FOCA ile birlikte çalıştığını açıkladı.
Tıp Drone’ları Amerikalı MatNet şirketi tarafından üretildi, iki kilograma kadar bir yük kapasitesine, 20 kilometreye kadar bir mesafeye ve saatte 36 kilometre hıza sahip. Kızak sensörleri, kalkış ve inişlerini yönlendirmek için kullanılıyor ve acil bir durumda, Drone’ların güvenli bir şekilde yere inmelerini sağlamak için dâhili bir paraşüt mevcut.
KATLANABİLİR CEP TELEFONLARI OLSA?
British Columbia Üniversitesi’nde bulunan bir gurup mühendis, katlanabilir dokunmatik ekran geliştirmeyi başardı. Yıllardır konsept tasarımları ortalarda dolaşan, ancak sadece bir hayâlden ibaret olacağı yönünde yorumlar yapılan katlanabilir akıllı telefonlar kısa süre içinde gerçek olabilir. Zira Kanada’daki bir ekip, akıllı telefonların bükülmesine ve esnemesine imkân sağlayan dokunmatik bir ekran geliştirdi.
Kanada’nın önde gelen üniversitelerinden biri olarak gösterilen British Columbia Üniversitesi’nde bu konu hakkında araştırma yapan bir gurup mühendis silikon katmanlar arasına sıkıştırılmış bir iletken jel vasıtasıyla bükülebilen dokunmatik ekran geliştirmeyi başardı. Ancak bu konuda çalışmalar yapan tek kurum British Columbia Üniversitesi değil. Dünyanın önde gelen teknoloji devlerinden Apple ve Samsung geçtiğimiz yıl patentini aldığı katlanır ekranları akıllı telefonlarında kullanmaya hazırlanıyor.
Şirkete yakın kaynaklara dayandırılan iddialara göre, Güney Kore merkezli Samsung’un Project Valley adını verdiği katlanır akıllı telefon projesi tüm akıllı telefon dünyasında devrim niteliğinde bir gelişmeye neden olacak gibi görünüyor.
Apple Insider’ın ortaya çıkardığı ve ‘esnek ekranlı cihazlar’ için olduğu tahmin edilen Apple’ın patent ekranın ortasında bir menteşeye sahip olması nedeniyle ortadan ikiye katlanabiliyor.
Muhammed Zorlu
zorlu@yeniasya.com.tr
İlk yorumu siz yazın