Çayeli’nin Çukurluhoca Köyü’ndeki tarihî “Babik Medresesi”nin dikkat çeken bir hikâyesi var. Medrese, II. Abdülhamit Han’dan alınan para ile yapılmış ve medresede hukuk ve fen ilimleri de okutulmuş.
Bir dönem ilkokul olarak da kullanılan tarihî medreseyi bir grup üniversite öğrencisi de ziyaret etti. Ziyaret esnasında tarihî medrese hakkında açıklamalarda bulunan gönüllü rehber Mecit Taşçı Hoca, medrese ve burada okuyan bazı hocalar hakkında şu bilgileri verdi:
“Çukurluhoca Köyü’nün ismi, burada medfun bulunan Zükürlüzade Ali Zühdi Efendi’nin isminden gelmiştir. Zükürlüzade Ali Zühdi Efendi’nin babasının ismi Osman. Hocaefendi 1820’li yıllardan sonra Konya’da medrese eğitimi alıp mezun oluyor. İstanbul, Fatih Semaniye medreselerinde hocalık yapıyor. Bilahare II. Abdülhamit Han Hazretleri’ne diyor ki: Padişahım, ben memleketime hizmet etmek istiyorum. Yalnız orada ne ulaşım için bir köprümüz var, ne de bir mektep-medresemiz. Ben orada bir medrese, bir de köprü yaptırmak istiyorum. Sizden istirhamım bunların bedelini vermenizdir.”
“Abdülhamit Han kabul ederek, köprünün ve medresenin gerekli masraflarını Zükürlüzade Ali Efendi’ye veriyor. Ali Zühdü Efendi köyüne gelip medreseyi yaptırıyor ve ölünceye kadar burada hocalık yapıyor. Burada yalnız din ilimleri okutulmuyor; hukuk okutuluyor, Hendese yani şimdinin mühendisliği ve dönemin fen ilimleri de okutuluyor. Din ilimlerinden de; Tefsir, Akaid, Fıkıh vs. okutuluyor.”
“Ali Zühdi Hocaefendi ölene kadar burada hizmet ediyor. Ölüm tarihi hicri 1317 Ramazan/miladi 1907. Hoca efendi burada hizmet ediyor, çok büyük ilim adamları yetişiyor. Bunlardan ancak 8-10 tanesinin isimlerini biliyoruz. Mesela Yusuf Efendi (Tolon) vardır burada. Rize’de de müftülük yapmıştır. Oğlu şu an 96-97 yaşlarındadır, Ayhan Tolan. Tıp doktorudur. Onun babası da işte bu medresede okumuş ve bu medreseden sonra İstanbul’da çeşitli yerlerde hocalık, müderrislik yapmıştır. İbrahim Efendi var, Hocaefendi’den sonra İbiş İbrahim -yani küçük İbrahim mânâsında- elli seneye yakın ders okutmuştur. Bunun gibi Ustoğli Ali Efendi vardır. Hacı Mesud Efendi vardır, Sultan II. Abdülhamit’e huzur hocalığı yapmıştır. Kabri burada değil, Marmaris taraflarındadır. Yani 9-10 tane mühim ulema bu medresede ya okumuş, ya okutmuştur.”
Zükürlüzade Ali Efendi’nin mezar kitabesi şöyle:
“Baki Allah Mevtü’l-âlimi mevtü’l-âlem
(Âlimin ölmesi âlemin ölmesi gibidir)
Ecille-i ulema-i uzam-ı benamden
(İnsanların arasındaki büyük âlimlerin en parlaklarından)
Ve sultanü’l-muhakkikin-i enâmden parmakla gösterilen
(Parmakla gösterilen muhakkik âlimlerin sultanlarından)
Babik medresesinin sebeb-i bânii (bina edilmesinin sebebi) ve müderrisi
Merhum ve mağfurun leh Zükürlüzade Ali Zühdi Efendi
ibni Osman Ruhları içün el-Fatiha Hicri 1317”
İlk yorumu siz yazın