Hayatın akışı ve koşuşturmacası içinde bir an durup “Sahi, ben ne yapıyorum, neden buradayım, bu hayatı neden yaşıyorum?” diye düşündüğümüz olmuştur.
Kimimiz bu sualin peşine takılıp büyük sorgulamalara girerek büyük değişim ve dönüşümler yaşarken kimimiz de üzerinde fazla durmayıp bu “büyük fırsat”ı kaçırırız. Büyük fırsat diyoruz çünkü bu sual insanın bütün hayatını etkileyecek bir niteliğe sahiptir.
Diğer canlıların aksine, akıl ve düşünme yeteneğine sahibi olduğu için insan hayatın anlamını merak eder. İnsanın hayatına anlam arayışı ve anlam katma çabası ilkçağlardan beri devam etmektedir. Felsefeciler, düşünen beyinler hayatın anlamına dair pek çok şey söylemişlerdir. “Daha çok öğrenmek,” “iyi olmak,” “basit bir hayat sürmek,” “âna odaklanmak, zevk almak,” “zevki maksimuma çıkarmak,” “mantığı doğru kullanıp doğru çıkarımlar yapmak, söylemden çok eyleme önem vermek,” “kendine nasıl davranılmasını istiyorsan başkasına öyle davranmak,” “hayatın bir anlamı yoktur, dolayısıyla her şey serbesttir” gibi çıkarımlarda bulunmuşlardır.
İlâhî rehberlikten uzak olan felsefecilerin ve insanların hayata salt akılla anlam verme çabalarının yetersiz kaldığı, bütüncül bir bakış açısını tam olarak yakalayamadıkları görülmektedir. Sadece Eflatun ve Sokrates gibi bir kaçı hayatın anlamını bulmaya yaklaşabilmişlerdir.
Sokrates’e göre hayatın anlamı, “ahlâklı ve doğru bir hayat sürmek”tir. Bunun için ise insan, yaşadığı hayatı ve bu hayatın temel değerlerini sorgulamalıdır. Çünkü ona göre sorgulanmamış hayat yaşanmaya değmezdir.
İnsan için hayatının anlamına dair en doğru tespiti yapabilmek için “Yapan bilir, bilen konuşur” sırrınca İlâhî kaynaklara müracaat etmek gerekir. Allah, gönderdiği peygamberler ve kitaplar yoluyla en doğru ve kapsamlı cevapları vermiştir. Hayatın gerçek anlamını onu Yaratan bir ayette şöyle beyan ediyor: “Ben cinleri ve insanları Bana kulluk etsinler diye yarattım.” Diğer bir ayette ise, “Hanginiz güzel işler yapacak diye ölümü ve hayatı yaratan Odur” buyuruyor. Evet, insan iman ve ibadet için yaratılmıştır, ve imtihan için bu dünyaya gönderilmiştir. Yapacağı kulluk ile imtihanı geçecek ve neticesinde ebedî bir hayata mazhar olacaktır.
Âlem-i ervahtan başlayıp ebede giden uzun bir seferde olan insan için dünya durağı çok önemlidir, çünkü hayatın anlamı burada bulunacak ve ebedî hayat burada kazanılacaktır.
Evet, insanın dünyaya gözlerini açması ve yaşamaya devam etmesi yetmiyor. “Ben kimim, nereden geldim, nereye gideceğim, bu dünyadaki vazifem ne, ne için yaratıldım?” suallerinin cevaplarını bulduğunda gerçek manada gözleri açılacaktır. Bunun için de bir “arayış”a girmesi gerekmektedir.
Fakat “medeniyet”in fantaziyeleri ve sarhoş edici, uyuşturucu oyuncakları yüzünden insanlar fazla düşünmeden, arayışa girmeden bir hayat geçiriyor. Bir çok insan anlamını bulamadan ya da bulduğunu sanarak hayatını bitiriyor.
İnsan kendince anlam verme çabasında bulunuyor. Anlamı farklı şeylerde arıyor. Hayatın anlamı sandığı mal mülk, para, şöhret, makam, iş, okul, kariyer, haz, lezzet, mutluluk gibi şeyler gerçek manada hayatın anlamını bulmasına engel oluyor. Fânî olduğu için bunların hiçbirisi onu tatmin etmiyor. Hayatın anlamına dair içindeki boşluk hep duruyor. Bu açıdan insandaki en önemli duygu olan “ebediyet isteği” de hayatın anlamının göbeğinde duruyor olsa gerek.
Hayatın anlamı insanın hedef edindiği gayesiyle doğru orantılıdır. İnsanın gayesi ne kadar anlamlı ve önemli ise hayatı da o kadar anlamlı ve değerli olacaktır. Hayatının anlamını bulması insana hayat katacaktır. Yeni yılın hayatımızı sorgulamaya ve hayatımıza anlam katma yolunda çaba göstermeye vesile olması temennisiyle Risale-i Nur’dan iki vecize ile son verelim:
“Ahirette seni kurtaracak bir eserin olmadığı takdirde fânî dünyada bıraktığın eserlere de kıymet verme.”
“Netice: Madem dünyada hayat var; elbette insanlardan hayatın sırrını anlayanlar ve hayatını sû’-i istimal etmeyenler dâr-ı bekada ve Cennet-i Bâkiyede hayat-ı bâkiyeye mazhar olacaklardır, âmennâ…”
İlk yorumu siz yazın