Madalyonun iki yüzü: Yurt dışına göç

Günümüzde gittikçe popüler bir fenomen haline gelen yurt dışında yaşama olgusu, itici ve çekici birçok nedenden dolayı özellikle genç nesil başta olmak üzere çeşitli grupların ana odağını oluşturuyor. Bu insan hareketliliğin en göze çarpanlarından biri ise hiç şüphesiz, “beyin göçü.” Kimileri göç eden grupların ana vatanları için yetenek kaybına ve yerel ekonomiye zarar verdiğini düşünürken kimilerinin fikri de bilgi ve yeteneklerin dünya çapında paylaşılmasıyla küresel inovasyona katkıda bulunduğunu savunuyor. Modernleşen yüzyılın getirileri, siyasî, tekonolojik ve diğer alanlardaki dönüşümlerle birlikte ülkeler arası fırsat eşitliğindeki farklılıklar, artık küreselleşme ile çok daha yakından takip edilebiliyor ve gelişmelerden haberdar olunmasına imkân sağlıyor. Peki, son zamanların yükselmekte olan bu fenomeni, yurt dışında yaşamak, gözüktüğü kadar kolay mı? Avantajları ve riskleri neler? Gelin hep birlikte inceleyelim.

Başlamadan Önce Ufak Bir Not: Senaryolar; kişi, mekân, bağlam ve duruma göre değişir.

KÜLTÜREL ZENGİNLİK VE ULUSLARARASI AĞ

Yurt dışında yaşamak, farklı milletlerden insanları yakından tanımak, yerel geleneklerin, sanatın, yemeklerin, müziğin ve diğer pek çok ögenin yerinde deneyimlenmesiyle  kültürel açıdan zengin bir perspektif geliştirmenize imkân sağlar. Farklı toplumlarla bir arada bulunmak dünya görüşleri ve kültürel anlayışlarıyla hoşgörünüzü geliştirmekle birlikte ufuk açıcı bir vizyonu da beraberinde getirir. Anadilinizin yanında öğreneceğiniz bir başka dil ise günlük hayatınızda mecburî ve sık kullanımıyla anlama ve konuşma becerilerinizi güçlendirir. Çevreye hızlıca adapte olma isteği dil öğrenme motivasyonunu tetikleyici bir faktör olarak sürecinizi hızlandırabilir. Hatta yüksek tahsiliniz için gideceğiniz yerden farklı ülkelere çok daha kolay seyahat edip doğal ve tarihi güzelliklerini yerinde görmek de mümkün. Böylelikle, “Çok Okuyan mı Bilir Çok Gezen mi?” hitabına her iki açıdan da mazhar olabilirsiniz.

KARİYER İMKÂNLARI

Yurt dışında yaşamak kariyeriniz için bir dönüm noktası oluşturabilir. Uluslararası bir deneyim kazanmak, sektörünüzde uzmanlaşmanıza katkıda bulunurken elde edeceğiniz tecrübe, alanınızda özgün bir nitelik kazandırması açısından son derece faydalı olabilir. Yurt dışında bulunduğunuz sürede kazanmış olduğunuz uluslararası network alanında profesyonellerle tanışmanıza, çok kültürlü ekiplerle çalışmanıza, ve küresel iş imkanları elde etmenize yardımcı olabilir. Ayrıca dünya çapında tanınmış prestijli kurumlarda çalışmak yahut alanında yetkin üniversitelerde tahsil görmek hem kabiliyetlerinizi açığa çıkarmanızda hem de sahada mütehassıs kişilerden eğitim alarak vizyonunuzu geliştirmenize katkıda bulunur. Günümüz işverenlerinin öncelikli olarak yurt dışı deneyimi olan adayları tercih etmelerini de bir başka çekici faktör olarak değerlendirmek mümkün.

YÜKSEK REFAH DÜZEYİ

Bunun yanında, gideceğiniz ülke, yüksek gelir düzeyleri, daha rahat çalışma koşulları ve düşük işsizlik oranıyla daha iyi ekonomik imkânlar sunabilir. Böylelikle, mevcut durumunuza kıyasla daha yüksek bir refah seviyesinde yaşayabilirsiniz. Ulaşımdan enerjiye; teknolojiden sağlık sektörüne pek çok alandaki sosyal ve altyapı hizmetleri,  yaşam kalitenizi artırabilir. Gelişmiş ulaşım imkânları sayesinde şehiriçi ve şehirlerarası yolculuklarınızı düzenli toplu taşıma imkanlarıyla çok daha kolay bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz. Düşük suç oranları ve siyasî istikrar gibi önemli faktörlerden dolayı, gelişmiş güvenlik anlayışı ve göçmen haklarını sıkı bir şekilde koruyan yasaların bulunduğu ülkelerde yaşamak da haklı bir tercih sebebi olabilir. Özellikle yaşamak istediğiniz ülkede insan haklarına verilen saygının ön planda olması, güçlü ve bağımsız adalet sistemleri, hukukun üstünlüğünün ve adil yargının gelişmiş olması, haklarınızı korumada ve hukukî meselelerinizin kolaylıkla çözülmesinde güvence sağlar.

AİDİYET VE UYUM SORUNLARI

Yurt dışında yaşamanın bir hayli cazip taraflarından bahsettik fakat gelin görün ki anadilinin konuşulmadığı, doğup büyümediğin topraklarda aidiyet hissini yakalamak ve “var olma” çabası aslında göründüğü kadar kolay değil. Yaşamımız boyunca anılarımızı, bebeklikten bugüne kadar gelen, duyumları, kelimeleri ve ifadeleri besleyen anadilin kaybı belki de en kayda değer sorunlardan biri çünkü gidilen ülkenin her ne kadar dili öğrenilse dahi yeni öğrenilen lisan, bu manevî bağlantılardan yoksun olacaktır. Anavatanın kaybıyla birlikte daimî bir vatan hasreti ve tüm sevdiklerini geride bırakıp bilmediğin bir yolculuğa çıkmak da bu yolculuğun manevî olarak en zorlayıcı yanlarından birkaçı.

Bunun yanında, “öteki” olarak hissetme hali, kendi milletinizden olan expatlara (gurbetçi) ziyadesiyle ihtiyaç duymanıza yol açabilir. Öz kimliğini koruma ve var olma uğraşı, azınlıkta olan ve aynı köklerin paylaştığınız hemşehrilerinizle ve yerleşik komünitelerle (topluluk) daha yakın bir bağ içerisinde olmaya sebep olabilir. Bu durum da adaptasyon sürecini zorlaştırarak “güvenli bölgede” izole bir hayatı beraberinde getirebilir.  Kişinin uzun yıllar yetişmiş olduğu çevrede içselleştirmiş olduğu değerler bütünü, ahlakî prensipler, normlar, yargılar, inanış ve diğer pek çok unsur ise uyum sürecinde karşılaşılan engellerden bazıları. Batı’nın bireyselliğe ve özel hayata verdiği önem ve bizim daha kolektif bir anlayışa sahip olmamız insan ilişkilerinde alışageldiğimizden farklı bir tecrübe edinmeye ve samimî dostluklar kurmanın vakit almasıyla sonuçlanabilir. Ortak bir geçmişiniz ve bilincinizin olmadığı insanlarla aynı frekansı yakalamak pek de kolay değil. Diğer taraftan ise göçmen psikolojisiyle, gittiğiniz yere ait olmadığınızı düşünebilir ve hatta kültür şokuyla birlikte kimliğinizde dengesizlikler yaşayabilirsiniz.

FİNANSAL ZORLUKLAR

Günümüz ekonomik durumu baz alındığında yurt dışına gitmek için finansal risklerin ve yaşam maliyeti hesabının iyi yapılması gerekli çünkü hızla değişen kur fiyatları ve ekonomik istikrarsızlıklar pekçok öğrencinin ne yazık ki hayallerinden vazgeçmesine neden olabiliyor. Yurt dışında yüksek tahsiline devam etme fikri kulağa her ne kadar hoş gelse de maddî yetersizlikler gideceğiniz ülkede kendi meşguliyetinizin yanında ek iş de bulmanızı gerektirebilir. Çalışmakta olduğunuz kurumdan almış olduğunuz ya da hibe ve burs programlarıyla hayatınızı idame ettiğiniz ücret miktarı ise alışmış olduğunuz hayat standartlarının altında yaşamaya mecbur kılabilir. Yurtdışına gitmek, zannedilenin aksine geçim derdinin son bulması anlamına gelmiyor. Aksine uzun bir süre ülkedeki normal standarda ulaşmak için dahi büyük efor sarf etmeniz gerektirebilir. Bu durumda, kişisel para yönetimine azamî dikkat etmek ve öncelikli olarak gidilecek ülkeye yönelik bütçe planlaması yapmak en önemli basamaklardan bazıları.

Sonuç itibariyle, ziyadesiyle kompleks ve ihtilaflı olan bu konuda genel hükümler vermek ve birkaç başlığa sığdırmak elbette mümkün değil. Kimi için zor olan diğerine kolay gelebilir yahut tam tersi fakat günümüz Türkiyesi’nde biz gençler için çok daha popüler bir fenomen haline gelen ve arka planı göz ardı edilen bu göç meselesini ince eleyip sık dokumak lazım. Göç etmek esasında, konfor alanının dışına çıkmak, ya da başka bir deyişle alışagelmiş olduğu “güvenli” bölgeden “güvensiz” bir bölgeye geçmek manasına geliyor. Haliyle pek de kolay bir karar değil. Bu durumda, yurt dışı seyahatinden yaşama tecrübesinin farklı oluğunu idrak etmek, âni kararlardan kaçınmak, sizi bekleyen muhtemel hayat standartları ve mevcut hayat koşullarınız arasında bir projeksiyon çizmek, beklentileriniz ve kalmak istediğiniz süreye yönelik bir plan oluşturmak, göçmen psikolojisi için hazır olmak, yurt dışında yaşamanın bir amaç mı yoksa araç mı olduğunun ayrımını yapmak ve daha pek çok unsuru göz önünde bulundurmak bir hayli önemli. Günümüz Türkiyesi’nde her geçen gün artmakta olan ve önemli bir mesele haline gelen beyin göçü baz alındığında, maruz kaldığımız eksiklikleri tamamlayacak ve mevcut sorunlara çözümler getirecek olanın yine biz gençler olduğunu hatırlatmakta fayda var.