Babaannem

Yaşlılık garip şey. Günün gecesi gibi. 1929 doğumlu babaannemle konuşurken epey tefekkür edilesi. Tevehhüm-ü ebediyetin bana ölmeyeceğim hissini verdiği bir gün fark etmiştim; her gün doğup her gün bir daha ölüyoruz aslında.1 Sabah ilk uyandığımda mesela; güçsüz ve mahmur, öğlene doğru epey kuvvetli ve dinç, akşama doğru bütün takatimi yitirmiş halde yatsıyı kılmaya çalışır halde buluyorum kendimi. Aynı ömür gibi işte; çocukken kuvvetsiz, gençlikte dinç, ihtiyarlıkta yorgun… Öğle vaktinde akşama bu kadar yorgun ve bitkin olacağıma ihtimal vermiyorum ama fıtrî program benim ihtimal verip vermememe bakmıyor tabiî. Allah her gün hatırlatıyor ölümü, hazırlanalım diye. Fakat vâ esefâ, ekseriyetle gaflet ediyoruz.

Babaannemle benim aramda ölüme yakınlık bakımından fark olmamalı. Ecel gizli çünkü. Ama o hep daha yakın, sanki ben hep çok uzağım. Bana verilen şeyler hep benimmiş gibi; hafıza, dişler, gözler, hızlı hareket kabiliyeti… Benim de dişlerim dökülecek mi ihtiyarlıktan? Ben de gözlük kullanacak mıyım? Merdiven çıkmak o kadar zor gelecek mi? Peki ya hafıza? Unutacak mıyım yavaş yavaş, en iyi bildiğim şeyleri? Babaannemin dediği gibi “Gençliğin işi başkadır”. Son birkaç yıla kadar ayakta namazını kılan babaannem artık oturarak kılıyor. Daimî olarak Kur’ân okuyorken, gözleri yoruluyor da okuyamıyor artık. Teravih namazını kılmayı çok sevdiği halde dayanamıyor, tansiyonu çıkıyor. O halde ertelememek lazım. Biz ölmezsek elbet ihtiyar olacağız. Ahiret azığımızı şimdiden hazırlamak gerek.

Bu mesele üzerine düşünüp, yazarken bir taraftan da okumaya başladım. Üstadım nasıl olmuş da “Eski Said’in on senelik gençliğini bana verseler, şimdi Yeni Said’in bir senelik ihtiyarlığını vermeyeceğim”2 diyebilmiş? Bunu anlayabilmek için İhtiyarlar Risalesi’ne, 26. Lem’a’ya baktım. Başlangıçtaki ayetler çok güzel. Meryem Suresinin ilk dört ayeti; “Kâf-hâ-yâ-ayn-sâd. Bu, Rabbinin Zekeriyya kuluna lutfettiği rahmetin anlatımıdır. Hani o, alçak sesle Rabbine yalvarmıştı. ‘Rabbim!’ demişti, ‘Benim kemiklerim zayıfladı, saçlarım ağardı. Rabbim! Ben Sana ettiğim dualarda hiç eli boş dönmedim.’ ”3

İhtiyarlığın en güzel tarifini Hz. Zekeriyya yapmamış mı? Her ne kadar ayetteki ifade Türkçe’ye “saçlarım ağardı” diye çevrilmişse de Arapça ibare “başım ihtiyarlıkla tutuştu” manasına daha yakın. Saçların ihtiyarlık ateşiyle tutuşarak beyazlaması gibi yani. İhtiyarlığın bu tarifinden hemen sonra ise en güzel teselli geliyor; “Ben sana ettiğim dualarda hiç eli boş dönmedim.”

Bu başlangıçtan sonra okumaya devam ederken gördüm ki adım adım Üstadımın hayatından levhalar nazara veriliyor bu risalede. Herbir ricanın başında “İhtiyarlığa girdiğim zaman… Bir zaman gençlik gecesinin uykusundan ihtiyarlık sabahıyla uyandığım vakit… İhtiyarlığın alameti olan beyaz kıllar saçıma düştüğü bir zamanda…” gibi ifadelerle başlayarak en üzücü, en rikkatli ihtiyarlık hadisatı içerisinde “Kur’ân-ı Hakîm’in kudsî tiryakı ne derece harikulade bir ilâç ve parlak bir nur olduğunu”4 ispat ediyor. Hususî dünyasının yarısı onun vefatıyla vefat eden yeğeni Abdurrahman ve Van’daki medresesinin harabiyetini gördüğü zamanlardan bahsi o kadar üzücü ki; bu kadar gam ve kederi insan nasıl kaldırır diye düşünürken Kur’ân’ın şifahanesinden gelen harikulade ilâçlar ve nurlar imdada yetişiyor.

26. Lem’a hakikaten ilginç bir risale. Başlangıcında “Yirmi altı rica ve ziya-yı teselliyi câmidir” ibaresi olmasına rağmen yalnız on altı rica içeriyor. Gerçi on beşinci ricanın başında bir haşiye var “… bu on beşinci rica, ileride bir Nurcu tarafından İhtiyarlar Lem’ası’nın tekmîline -telifine- me’haz olmak üzere yazıldı.” Demek ki ileride yirmi altı ricaya tamamlanacak. Acaba kimdir o mübarek zat ve nasıl yapacak bu işi? Her ne ise, biraz saded harici oldu. Konumuza dönelim…

Yine okumaya devam etmekle fark ettim ki; Üstadımı Üstad yapan şey, yani onu gafletten uyandıran ve Risale-i Nur’ları telif etmesine en kuvvetli bir sebep olan şey ölüm hakikatiymiş, rabıta-i mevtmiş. Rusya’daki esaretinde Volga nehrinin kenarındaki küçük camide, dostlardan müfarakat içerisinde gurbette vefat edeceğini hayal ederek ettiği niyazdan hemen sonra esaretten firar etmeye muvaffak olmuş. Daha sonra İstanbul’a geldiğinde bir iki senelik gafletten sonra Bayezid Camii’nde hafızların dilinden “Her nefis ölümü tadacaktır”5 fermanını duyması, Çamlıca’daki evinde saçı ve sakalına düşen beyaz kılları fark etmesi, Yuşa Tepesi’nde ve Eyüp Sultan kabristanlığında ölüm üzerine yaptığı tefekkürler onda büyük bir uyanışın başlangıcı olmuş. İstanbul’dan şifre ile Ankara’ya davet edildiğinde ise aynı ruhî fırtınalar Ankara Kalesi’nin başında devam etmiş ve nihayet Eski Said, Yeni Said’e inkılap etmiş. Birinci Şua’da ifade edildiğine göre “… rabıta-i mevt Eski Said’i Yeni Said’e çevirmiş ve daima hareket-i fikriyede Yeni Said’e yoldaş olmuş.”

Bu rabıta-i mevt, İhlas Risalesi’nde “ihlâsı kazanmanın ve muhafaza etmenin en müessir bir sebebi”6 olarak gösteriliyor. Biraz üzerinde çalışmak lâzım sanki değil mi? Hem İhtiyarlar Risalesi gençler için yazılmış derler, okumak lazım. Son olarak Birinci Şua’dan bir alıntıyla bitirelim:

“موتڭ معمّاسنى و طلسمنى رسالهِٔ نور ايله او آچمش، او دهشتلى يوزڭ آلتنده أهلِ ايمانه چوق انسيتلى، سرورلى، نورلى بر حقيقت كشف ايدوب إثبات ايتمش.”7

Dipnotlar:
1) Bu söylediğim hakikat yeni bir şey değil aslında. Fakat hakikatler bilindik de olsa herkesin kendi dünyasında bir “fark ediş”i vardır malûm. Ben de kendi dünyamda bu hakikati o zaman fark etmiştim.
2) Yirmi Altıncı Lem’a, Dokuzuncu Rica.
3) Kur’ân Yolu Meali, Meryem Suresi.
4) Yirmi Altıncı Lem’a, On İkinci Rica.
5) Âl-i İmran, 3.; Enbiya, 21.; Ankebut, 29.
6) Yirmi Birinci Lem’a, Dördüncü Düstur.
7) “Mevtin muammasını ve tılsımını Risale-i Nur ile o açmış, o dehşetli yüzün altında ehl-i imana çok ünsiyetli, sürurlu, nurlu bir hakikat keşfedip ispat etmiş.”

Eskimez Yazı sayfasının Haziran ayı yazısını okumak için tıklayınız.

1 Yorum

  1. Çok zevkli ve istifadeli bir yazı olmuş kardeşim. Rabbim razı olsun, kaleminize ve yüreğinize binler kuvvet…

1 Trackback / Pingback

  1. İlk ders | Genç Yorum

Makale hakkında düşüncelerinizi paylaşın:

E-Posta adresiniz kesinlikle gizli kalacaktır.


*